Κατασκευή τετράχορδου μπουζουκιού 17

    Η τελευταία εργασία είναι το λουστράρισμα. Μια τελείως διαφορετική τέχνη, ιδιαίτερα απαιτητική. Προσωπικά προτιμώ το ακρυλικό βερνίκι δύο συστατικών με την αντίστοιχη προεργασία. Έχω διαπιστώσει ότι δεν έχει αρνητική επιρροή στον ήχο.
   Η διαδικασία περιλαμβάνει δύο χέρια προεργασίας, με τρίψιμο με γυαλόχαρτο 400. Αν το ξύλο του σκάφους είναι πολύ πορώδες, πιθανόν να χρειαστούν περισσότερα χέρια.
Προσέχουμε ιδιαίτερα στο καπάκι, κατόπιν και του τριψίματος, το στρώμα της προεργασίας να είναι πολύ λεπτό.
   Στην συνέχεια ψεκάζουμε το τελικό χέρι και συνεχίζουμε την επεξεργασία με γυαλόχαρτο νερού. Προσωπικά χρησιμοποιώ γυαλόχαρτο νερού 3000, με απαλές κινήσεις. Με αυτήν την διαδικασία απομακρύνεται η πιθανή ανωμαλία της επιφάνειας που ονομάζουμε "φλούδα πορτοκαλιού" και όποιες άλλες ατέλειες που οφείλονται σε αιωρούμενα σωματίδια. Στο τέλος περνάω με πολύ μαλακό πανί, πολύ λεπτή αλοιφή με το χέρι και το όργανο είναι έτοιμο να αρματωθεί.
    Όσον αφορά στην διαδικασία, υπάρχουν πολλά βίντεο στο διαδίκτυο όπου περιγράφεται η διαδικασία του ψεκάσματος. 

    Με την παρούσα ανάρτηση, ολοκληρώνεται ένα πολύ όμορφο ταξίδι που ξεκίνησε το 2011, που επί της ουσίας ήταν και ο στόχος της ιστοσελίδας. Νομίζω ή καλύτερα θέλω να πιστεύω ότι υπάρχει ένας αναλυτικός και κυρίως με συγκεκριμένα στοιχεία οδηγός, τον οποίο μπορεί να συμβουλευτεί ένας αρχάριος στο ξεκίνημά του. Όλα τα αναγραφόμενα στο ιστολόγιο, αποτελούν προσωπικές απόψεις, οι οποίες δεν είναι απαραιτήτως οι σωστότερες. Απλά είναι γνώσεις που απέκτησα ή πολύ περισσότερο "αποκάλυψα" μέσα από πειραματισμούς και με την βοήθεια σχετικών γνώσεων που είχα από τις σπουδές μου (στατική, σχεδιαστικά και 3D προγράμματα κλπ). Οπωσδήποτε μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αφετηρία και ο καθένας ανάλογα με τις ικανότητες και το ενδιαφέρον του, να τις εξελίξει.
     Θέλω να ευχαριστήσω τα μέλη του ιστολογίου, αλλά και τους υπολοίπους  που βοήθησαν στην διαδικασία της διάδρασης και ανταλλαγής απόψεων και εύχομαι σε όλους καλή απόλαυση αυτής της μαγικής ενασχόλησης και καλές κατασκευές.
     Από εδώ και στο εξής νέες αναρτήσεις θα γίνονται μόνο όταν υπάρχει κάτι που θα αξίζει τον κόπο να αναρτηθεί.
     

Κατασκευή καβαλάρη

     Ο καβαλάρη μπορεί να κατασκευαστεί από διάφορα ξύλα. Προσωπικά προτιμώ πρώτα παλίσανδρο και μετά έβενο.
   Η εργασία ξεκινάει με την επεξεργασία της κάτω πλευράς, δηλαδή της έδρασης του καβαλάρη στο καπάκι. Το κομμάτι του ξύλου που θα γίνει καβαλάρης, έχει μήκος το μισό του πλάτους του καπακιού στο σημείο που εδράζεται ο καβαλάρης, αυξημένο κατά ένα εκατοστό. Για παράδειγμα, αν το πλάτος του καπακιού στο σημείο που εδράζεται ο καβαλάρης είναι 30 εκατοστά, ο καβαλάρης θα είναι 16 εκατοστά.
   Η επεξεργασία γίνεται είτε με το χέρι, είτε με μια διάταξη που έχω αναλύσει σε προηγούμενη ανάρτηση και φαίνεται στις παρακάτω φωτογραφίες, δεξιά.

     Η υπόψη διάταξη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε πάνω στο καπάκι του οργάνου (πρώτη φωτογραφία), είτε όπως προτιμώ πάνω σε μια άλλη διαμορφωμένη επιφάνεια (δεύτερη φωτογραφία) με κλίση μισό χιλιοστό περισσότερο από την κλίση του καπακιού, έτσι ώστε αφού κουρδιστεί το όργανο, η έδραση του καβαλάρη να εφαρμόζει απόλυτα στο καπάκι, σε όλα τα σημεία. 

     Με την υπόψη διάταξη, η επεξεργασία της επιφάνεια έδρασης του καβαλάρη γίνεται με απόλυτο τρόπο και αν το κομμάτι του ξύλου τοποθετηθεί κατάλληλα στην διάταξη, επιτυγχάνεται ταυτόχρονα και η πολύ μικρή κλίση του καβαλάρη προς την χορδιέρα, απαραίτητη μεταξύ άλλων για την καθαρότητα του ήχου. Παρακάτω δύο φωτογραφίες με κατασκευαστικά σχέδια της διάταξης. Οι διαστάσεις μπορούν να τροποποιηθούν ανάλογα με το τι εξυπηρετεί τον καθένα.

    Με την ολοκλήρωση της επεξεργασίας της έδρασης, προχωράμε στην μορφοποίηση του καβαλάρη, αφού έχουμε επιλέξει σχέδιο. Προσωπικές μου επιδιώξεις είμαι με το πέρας της διαμόρφωσης το πλάτος της έδρασης να είναι περίπου 5,5 χιλιοστά, το πλάτος του κόκαλου στην κορυφή του να είναι περίπου 3 χιλιοστά και το ύψος του κόκαλου περίπου 3 χιλιοστά. Παρακάτω μερικές φωτογραφίες, από επεξεργασία καβαλάρη.

         Στην συνέχεια γίνεται η χάραξη των κόκαλων του καβαλάρη και του ζυγού. Η χάραξη γίνεται με ειδικά λιμάκια της μορφής που φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία.

   
    Ανάλογα με την διατομή της χορδής, χρησιμοποιείται και η κατάλληλη λίμα. Η χάραξη γίνεται έτσι ώστε η μισή διατομή της χορδής να βρίσκεται μέσα στο κόκαλο, όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα.

   Παρακάτω μερικοί λανθασμένοι τρόποι χάραξης , σε σχέση με τον παραπάνω αναφερόμενο, σύμφωνα με διεθνή βιβλιογραφία, προς αποφυγή παρεξηγήσεων.

Κλίση καράολου - αντιλαμβανόμενη τάση χορδών

      Η σημερινή ανάρτηση, προέκυψε από πρόσφατη συζήτηση, παρότι το θέμα με είχε απασχολήσει και παλαιότερα σε συζητήσεις στο luthier.gr.

     Το ερώτημα λοιπόν είναι αν το μέγεθος της γωνίας που σχηματίζει το καράολο με το μάνικο, επηρεάζει κάποιον τομέα της κατασκευής ή της συμπεριφοράς του οργάνου.

     Όσον αφορά στο τομέα της στατικής του οργάνου, η απάντηση είναι σχετικά "εύκολη". Όσο μικρότερη είναι αυτή η γωνία, τόσο μεγαλύτερη είναι η επιφάνεια κόλλησης του καράολου με το μάνικο, επομένως καλύτερο για την αντοχή αυτής της ευαίσθητης περιοχής.

      Πάμε τώρα να εξετάσουμε την όποια επιρροή στην τάση των χορδών. Θα εξετάσουμε δύο όργανα με κλίμακα 67 εκατοστά, από τα οποία στο ένα το καράολο με το μάνικο σχηματίζει γωνία 10 μοιρών, ενώ στο άλλο 16 μοιρών. Και στα δύο όργανα το μήκος του καράολου είναι 17 εκατοστά και το πρώτο κλειδί της χορδής ΡΕ, απέχει από τον ζυγό 5 εκατοστά.

           Όπως γνωρίζουμε, η χορδή για να κουρδιστεί ΡΕ, πρέπει και στις δύο περιπτώσεις η F1 να είναι ίση με 7,58 κιλά.
        Πάμε τώρα να δούμε τις Fολ που είναι η συνολική τάση που εφαρμόζεται στην χορδή από το κλειδί, και την δεύτερη συνιστώσα της Fολ την F2, που εφαρμόζεται σχεδόν κάθετα στον ζυγό.
       Χρησιμοποιώντας τους τύπους :
       α.   cos ω = F1/Fολ  και
       β.   sin  ω = F2/Fολ   και ότι η ω γωνία στην πρώτη περίπτωση είναι 23,02 μοίρες ενώ στην δεύτερη 28,18 μοίρες έχουμε :

        α. Στην περίπτωση της γωνίας μεταξύ καράολου και μάνικου  10 μοιρών  F2 = 3,22 κιλά και  Fολ=8,24 κιλά
        β. Στην περίπτωση της γωνίας μεταξύ καράολου και μάνικου  16 μοιρών  F2 = 4,06 κιλά και  Fολ=8,60 κιλά

       Βλέπουμε ότι όσο μεγαλώνει η γωνία, τόσο μεγαλώνει η συνολική τάση, αλλά και η τάση που εφαρμόζεται πάνω στον ζυγό. Αποτέλεσμα η αντιλαμβανόμενη τάση των χορδών (δηλαδή το πως αντιλαμβάνεται ο παίχτης του οργάνου την ελαστικότητα της χορδής) να αυξάνεται. Κοινώς όσο αυξάνεται η γωνία το όργανο γίνεται σκληρότερο για τον παίκτη. 
      Επομένως η μικρή γωνία μεταξύ καράολου και μάνικου, εξυπηρετεί και στην στατική, αλλά και στην μαλακή αίσθηση των χορδών στα δάκτυλα του παίχτη. Πρέπει όμως η επιλογή της να είναι ισορροπημένη, έτσι ώστε να αποφεύγεται το φαινόμενο της πλαδαρότητας των χορδών.

Κατασκευή τετράχορδου μπουζουκιού 16

      Συνεχίζουμε με την τοποθέτηση και επεξεργασία των τάστων.  Η τοποθέτηση γίνεται με ένα σφυράκι της μορφής, που φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία.

    Η τοποθέτηση ξεκινά από τα τάστα που βρίσκονται κοντά στην ηχητική οπή και συνεχίζουμε προς το καράολο. Ειδικά στις θέσεις κοντά στην ηχητική οπή που βρίσκονται στο "κενό", μέχρι και να φθάσουμε στις θέσεις που βρίσκονται πάνω από τον "τριγωνικό" τάκο του σκάφους, καλό είναι όσο χτυπάμε το τάστο, με το άλλο χέρι να κρατάμε έναν τάκο κάτω από το καπάκι για κόντρα.

    Μετά την τοποθέτηση των τάστων, ακολουθεί η διαμόρφωση των άκρων υπό γωνία. Η εργασία γίνεται με το εργαλείο της επόμενης φωτογραφίας, το οποίο είτε το προμηθευόμαστε έτοιμο είτε το κατασκευάζουμε. 

     Στην συνέχεια γίνεται η πρώτη επεξεργασία της επιφάνειας των τάστων, με τον τάκο της επόμενης φωτογραφίας. Στον τάκο έχουμε προσαρμόσει γυαλόχαρτο με ταινία διπλής όψης.

      Σειρά έχει η λίμα της επόμενης φωτογραφίας, με την οποία στρογγυλεύουμε την επιφάνεια του κάθε τάστου.

     Όπως φαίνεται και στις παραπάνω φωτογραφίες, για να μην "πληγώσουμε" την ταστιέρα κατά την διάρκεια της επεξεργασίας, μασκάρουμε με χαρτοταινία.

     Ακολουθεί επεξεργασία των άκρων με την μικρή λίμα των επόμενων φωτογραφιών, με σκοπό να αμβλύνουμε την σκληρή αίσθηση των τάστων στα δάκτυλα και τέλος γυαλίζουμε τα τάστα με λεπτό συρματάκι.

ΝΕΟ ΚΑΛΟΥΠΙ ΓΙΑ ΤΡΙΧΟΡΔΟ ΜΠΟΥΖΟΥΚΙ

    Ένα νέο καλούπι για τρίχορδο μπουζούκι. Για την κατασκευή του χρησιμοποιούμε κόντρα πλακέ θαλάσσης ή άλλο υλικό πάχους 18 χιλιοστών. Τα σχέδια είναι φτιαγμένα στο ACAD2006 και εκτυπώνονται με τις οδηγίες που υπάρχουν στην ενότητα "ΚΕΙΜΕΝΑ". Υπάρχουν τρία αρχεία, εκ των οποίων το πρώτο με σχέδια των διατομών, το δεύτερο με σχέδια των δουγών και το τρίτο είναι το τρισδιάστατο μοντέλο, για όποιον επιθυμεί να το κατασκευάσει σε CNC. Το καλούπι είναι της μορφής που φαίνεται στις επόμενες φωτογραφίες.

 

  Τα αρχεία κατεβαίνουν από τις παρακάτω διευθύνσεις :

    Διατομές

https://1drv.ms/u/s!An9Rchnncqz4lUuWBYhxSZJI9hK6

     Δούγιες

https://1drv.ms/u/s!An9Rchnncqz4lUz2yOgqG7ad1pOt

     Μοντέλο

https://1drv.ms/u/s!An9Rchnncqz4lU0-YiEQsVnu1JG3

     Στις παρακάτω φωτογραφίες,  μπορείτε να δείτε σκάφος κατασκευασμένο σε αυτό το καλούπι